1. Thế nào là mê tín dị đoan?

Mê tín dị đoan là một thành ngữ trong tiếng Việt, thường được sử dụng để mô tả những quan điểm, tin ngưỡng, hoặc hành vi không có cơ sở khoa học, thực tế, mà thường dựa trên niềm tin mù quáng, sợ hãi, hoặc tin vào những điều không có căn cứ chứng cứ rõ ràng. Tính từ “mê tín” chỉ sự tin vào những điều siêu nhiên, huyền bí, không có cơ sở khoa học; còn “dị đoan” có nghĩa là những quan điểm, hành vi lạ lùng, khó hiểu. Thành ngữ này thường được sử dụng để chỉ trích những niềm tin hoặc hành vi không có lý do chặt chẽ, không theo đúng logic, hay không dựa trên sự chứng cứ thực tế. Đôi khi, nó cũng có thể ám chỉ sự nguyên tắc, phong tục, tập quán cổ truyền mà người ta không thể giải thích bằng lý trí hay khoa học.

Ảnh hưởng của mê tín dị đoan có thể là rất đa dạng và lan rộng trong nhiều khía cạnh của cuộc sống và xã hội. Dưới đây là một số ảnh hưởng phổ biến:

– Chính trị và xã hội: Mê tín dị đoan có thể dẫn đến việc hình thành và duy trì những tín ngưỡng, niềm tin không căn cứ trong chính trị, gây ảnh hưởng đến quyết định chính trị và xã hội. Các quan điểm mê tín có thể làm giảm hiệu suất của các hệ thống chính trị bằng cách làm mờ lẫn các quyết định lý trí và chứng cứ khoa học.

– Y tế: Việc tin vào mê tín dị đoan có thể tạo ra những phương pháp điều trị không khoa học, đôi khi đe dọa sức khỏe của người dân. Nó có thể gây ra sự từ chối của những người mê tín đối với phương pháp y tế chính thống, ảnh hưởng đến nỗ lực kiểm soát bệnh dịch và cải thiện sức khỏe cộng đồng.

– Giáo dục: Mê tín dị đoan có thể làm giảm chất lượng giáo dục bằng cách ưu tiên những kiến thức không khoa học, không dựa trên chứng cứ thực tế. Nó có thể ảnh hưởng đến quá trình nghiên cứu và phát triển khoa học, đặt ra những hạn chế trong việc tiếp cận thông tin chính xác và đáng tin cậy.

– Kinh tế: Mê tín dị đoan có thể dẫn đến việc sử dụng nguồn lực và tiền bạc cho những mục tiêu không có lý do hoặc không hợp lý. Có thể tạo ra những thị trường kỳ lạ hoặc các doanh nghiệp không khoa học dựa trên niềm tin mê tín.

– Tâm linh và Tôn giáo: Có thể gây ra sự chia rẽ trong các cộng đồng tôn giáo khi có sự xung đột giữa quan điểm khoa học và quan điểm mê tín. Mê tín dị đoan cũng có thể dẫn đến những hành động tôn giáo kỳ lạ hoặc bạo lực.

– Quan hệ cá nhân: Mê tín dị đoan có thể tạo ra sự không đồng thuận và xung đột trong mối quan hệ gia đình, bạn bè và cộng đồng. Có thể làm giảm sự độc lập tư duy và tạo ra sự chia rẽ trong mối quan hệ.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng ảnh hưởng của mê tín dị đoan có thể thay đổi theo văn hóa và ngữ cảnh cụ thể. Mặc dù một số yếu tố có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực, nhưng cũng có trường hợp mê tín được coi là một phần của văn hóa và không gây hại đến xã hội.

2. Tổ chức hoạt động mê tín dị đoan tồn tại theo cách nào?

Mê tín dị đoan thường liên quan đến những hoạt động, tổ chức, hay cộng đồng có xu hướng tin vào những điều siêu nhiên, huyền bí mà không có cơ sở khoa học. Dưới đây là một số ví dụ về cách tổ chức hoạt động mê tín dị đoan có thể tồn tại:

– Tổ chức tôn giáo không chính thống: Có những tổ chức tôn giáo hoạt động theo những nguyên tắc, tín ngưỡng mà không có sự hỗ trợ của cơ sở khoa học hay chứng cứ rõ ràng. Có thể bao gồm các tín đồ tin vào những hiện tượng siêu nhiên, linh thiêng mà không có sự giải thích hợp.

– Các phong trào tâm linh: Những phong trào tâm linh thường tập trung vào những phương pháp chữa trị không chính thống, sử dụng các phương tiện siêu nhiên, hoặc tin vào các loại năng lượng không thể đo đếm được bằng các phương pháp khoa học.

– Cộng đồng mê tín: Có những cộng đồng tập trung vào việc thực hành những hành vi mê tín, sử dụng phép thuật, chiêm tinh, hoặc tin vào các dự báo không có căn cứ. Các cộng đồng này thường hình thành cơ sở văn hóa và xã hội riêng, có thể có ảnh hưởng đến cách nhìn nhận thế giới và lối sống của thành viên trong cộng đồng. Tuy nhiên, đồng thời cũng có những quan điểm khác nhau với xã hội chính thống và thường gặp sự phê phán hay hiểu lầm từ phía các nhóm khác.

– Tổ chức tư vấn tâm linh không chính thống: Nhiều tổ chức cung cấp các dịch vụ tư vấn tâm linh không chính thống, họ có thể hướng dẫn và tư vấn theo những nguyên lý mê tín mà không có cơ sở khoa học. Các tổ chức này thường có thị trường rộng, đặc biệt trong môi trường trực tuyến, và thu hút những người tìm kiếm giải đáp cho những câu hỏi tâm linh hay cuộc sống của họ.

Lưu ý rằng không phải tất cả các tổ chức hoặc hoạt động tâm linh đều là mê tín dị đoan. Một số có thể mang tính tư vấn, hỗ trợ tinh thần mà không nhất thiết là mê tín. Tuy nhiên, khi người ta tin vào những điều không có cơ sở khoa học, không có chứng cứ thực tế, thì đó có thể được xem xét là mê tín dị đoan.

3. Phạt tới 20 triệu đồng khi tổ chức hoạt động mê tín dị đoan

Nhu cầu về sinh hoạt tinh thần, bao gồm hoạt động tâm linh, tín ngưỡng, và tôn giáo, được coi là quyền và nguyện vọng chính đáng của cộng đồng. Tuy nhiên, nhiều người hiện nay lợi dụng các hoạt động tâm linh để mê hoặc, lừa đảo người khác, gây hoang mang trong dư luận và làm mất niềm tin vào thực tế, đồng thời thúc đẩy người tham gia vào thế giới huyền bí với ma quỷ, thần tiên, và đổ lỗi cho số phận hoặc tiền kiếp.

Theo Điều 14 của Nghị định 38/2021/NĐ-CP, việc tổ chức hoạt động mê tín dị đoan có thể bị phạt từ 15.000.000 đến 20.000.000 đồng. Nếu có hành vi lợi dụng giá trị di sản văn hóa để trục lợi, phạt có thể nâng lên từ 30.000.000 đến 40.000.000 đồng. Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi 2017 cũng xác định rõ hành vi mê tín và dị đoan, với mức phạt tiền từ 10.000.000 đến 100.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Các trường hợp nghiêm trọng hơn, như làm chết người, lợi dụng thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên, hoặc ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội có thể bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm. Người tham gia hoạt động mê tín dị đoan trong lễ hội cũng sẽ phải đối mặt với mức phạt từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng theo quy định của Nghị định 38/2021/NĐ-CP.

Hiện tại, pháp luật không phân biệt giữa việc coi bói trực tiếp hay online, và người xem bói cũng có thể bị xử lý theo quy định nếu tham gia vào các hoạt động mê tín dị đoan. Để tránh rơi vào lừa dối, mọi người cần nâng cao kiến thức, kỹ năng, và ý thức về các hoạt động này. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường tuyên truyền và hướng dẫn công chúng, đặc biệt là giới trẻ, về cách sử dụng mạng xã hội một cách an toàn và đúng đắn. Đồng thời, việc xử lý nghiêm minh những hành vi lợi dụng niềm tin, tín ngưỡng, và tự do ngôn luận là quan trọng để ngăn chặn nạn mê tín dị đoan lan rộng trong cộng đồng.

Như vậy, việc tổ chức hoạt động mê tín dị đoan có thể bị phạt tới 20 triệu đồng. Mức phạt này áp dụng cho những tổ chức, cá nhân tổ chức hoạt động mê tín dị đoan, có những hành vi vi phạm quy định pháp luật. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của việc kiểm soát và ngăn chặn những hành vi lạm dụng tâm linh, mê tín dị đoan trong xã hội để bảo vệ quyền lợi và an ninh của cộng đồng. Mức phạt cũng có thể tăng lên nếu hành vi liên quan đến lợi dụng giá trị di sản văn hóa, theo quy định của nghị định.